Choć przemoc raczej bywa niż stanowi stały przedmiot zainteresowania historyków (sięganiu jego genezy i motywów lepiej służą dociekania reprezentantów wielu innych „niehumanistycznych” dyscyplin), to w pracy udało się zebrać artykuły 25 polskich badaczy starożytności (głównie eksploratorów rzeczywistości rzymskiej) z kilkunastu polskich uniwersytetów. Całość opatrzona jest obszernym wstępem, który wyjaśnia nie tylko kwestie konstrukcji tomu (podzielonego na pięć części adekwatnych do przestrzeni obecności przemocy w świecie starożytnym), ale też wskazuje zasadnicze nici łączące pozornie odległe względem siebie teksty i uzasadnia ich obecność w tomie poświęconym – w zasadzie – refleksji nad rozmaitymi formami, przejawami tytułowego zachowania i postaw ludzi antyku (badanymi z dwu zasadniczych perspektyw, etycznej i emicznej).
Wydaje się, iż praca, mimo miriad publikacji poświęconych przejawom przemocy w poszczególnych dziedzinach, sferach życia (prawo, wojna, polityka), wypełnia pewną lukę w polskiej historiografii. Choć, jako specyficzna forma wielogłosu, nie daje jednoznacznej odpowiedzi na prymarne pytanie o charakter „rzymskiej natury” – okrucieństwo, uległość, to z pewnością jest istotnym głosem w toczącej się ciągle interdyscyplinarnej dyskusji. Ważne, że zabrali w niej głos także historycy!

Prezentowany jest pokłosiem konferencji zorganizowanej w Lublinie przez Komisję Historii Starożytnej Polskiego Towarzystwa Historycznego oraz Zakład Historii Starożytnej Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie przy współudziale Wydziału I Nauk Humanistycznych Lubelskiego Towarzystwa Naukowego.

Przemoc w świecie starożytnym. Źródła – struktura – interpretacje, red. D. Słapek, I. Łuć, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2017, ss. 497