Barbara Filarska (z domu Wąsik) – filolog klasyczny, historyk sztuki, bizantynolog, archeolog – urodziła się 30 czerwca 1922 roku w Warszawie, w rodzinie inteligenckiej. W 1940 roku zdała maturę na tajnych kompletach w Liceum im. Aleksandry Piłsudskiej na Żoliborzu. Była harcerką VIII Warszawskiej Żeńskiej Drużyny Harcerskiej „Górskiej”. W czasie wojny działała w konspiracji. Złożyła przysięgę w czerwcu 1942 roku w Komendzie Głównej Obszaru Warszawskiego jako kierowniczka centrali i szyfrantka. Przyjęła pseudonim „Bronka”. Walczyła również w Powstaniu Warszawskim. We wrześniu 1944 roku awansowana do stopnia podporucznika. Za swoją działalność powstańczą otrzymała odznaczenia: Krzyż Walecznych, Medal Wojska, Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczem i Srebrny Krzyż Zasługi. Po upadku powstania znalazła się w niewoli niemieckiej – była jeńcem Stalagu 344 Lamsdorf, następnie została skierowana do obozu szpitalnego w Zeithain. Kiedy wróciła z obozu w Zeithain, rozpoczęła studia na Uniwersytecie Warszawskim na filologii klasycznej. Ukończyła je w 1947 roku – dyplom magistra otrzymała na podstawie pracy o Pauzaniaszu. Od czerwca 1945 do lipca 1957 roku pracowała w dziale Sztuki Starożytnej Muzeum Narodowego w Warszawie. Pod kierunkiem prof. Marii Bernhard Filarska uczestniczyła w pracach związanych z organizacją całej struktury zbiorów starożytnych (inwentarze, magazyny i galerie). Od 1952 roku Filarska prowadziła wykłady z historii sztuki starożytnej na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim – najpierw dla studentów filologii klasycznej, a od roku akademickiego 1964/1965 także dla studentów Sekcji Historii Sztuki. Od 1955 roku podjęła studia nad nieznaną wówczas w Polsce dziedziną rzemiosła artystycznego – szklarstwem antycznym. Podstawą dla prowadzonych przez nią badań była kolekcja szkła starożytnego w Muzeum Narodowym. W 1952 roku opublikowała pierwszą swoją pracę – katalog naczyń szklanych w polskich zbiorach. Ta monografia została poświęcona historii produkcji szkła, topografii i chronologii warsztatów. W 1961 roku na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego obroniła doktorat na podstawie pracy „Ozdoby i elementy dekoracji w szkle”. W latach 1957-1969 była adiunktem w Zakładzie Archeologii Śródziemnomorskiej Polskiej Akademii Nauk. Barbara Filarska brała również udział w misjach archeologicznych w Tell-Atrib (Egipt) i w Palmyrze (Syrii). W 1969 roku Barbara Filarska habilitowała się na Uniwersytecie Warszawskim (praca „Studia nad dekoracjami architektonicznymi Palmyry”). 1 lipca 1969 roku została powołana na stanowisko docenta na Wydziale Nauk Humanistycznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Podjęła się organizacji Katedry Historii Sztuki Starożytnej i Archeologii Klasycznej, którą kierowała do przejścia na emeryturę. Podczas swej pracy na KUL trzykrotnie była kierownikiem Sekcji Historii Sztuki. Jako uczennica i współpracownik K. Michałowskiego, po odkryciach w Faras uzmysłowiła sobie konieczność podjęcia studiów w zakresie architektury i ikonografii chrześcijańskiej. W latach 1971-1980 była zastępcą kierownika, a w 1981-1989 kierownikiem Międzywydziałowego Zakładu Badań nad Antykiem Chrześcijańskim (odpowiedzialna za tematykę archeologiczną). Od 1974 roku prof. Barbara Filarska prowadziła także w Studium Archeologii Chrześcijańskiej Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie wykłady z archeologii chrześcijańskiej dotyczące cmentarzy i sztuki sepulkralnej, architektury kościołów i sztuki sakralnej. W 1984 roku została kierownikiem Zakładu Archeologii Chrześcijańskiej Zachodu. W 1987 roku Barbara Filarska otrzymała tytuł profesora nadzwyczajnego. Barbara Filarska była członkinią m.in. Polskiego Towarzystwa Filologicznego, Towarzystwa Naukowego KUL, Lubelskiego Towarzystwa Naukowego, Komitetu Nauk o Kulturze Antycznej PAN, Sekcji Patrystycznej przy Komisji Episkopatu Polski do Spraw Nauki Katolickiej, Rady Naukowej Zakładu Archeologii Śródziemnomorskiej PAN. Wchodziła w skład redakcji „Roczników Humanistycznych KUL”, współpracowała z redakcją „Encyklopedii Katolickiej”. Współpracowała również z Pontificio Istituto di Archeologia Cristiana w Rzymie. W 1995 roku została odznaczona prymasowskim orderem Ecclesiae populoque servitium praestanti. Dzięki staraniom Barbary Filarskiej, w 1995 roku, Katedra Historii Sztuki Starożytnej i Archeologii Klasycznej otrzymała inną nazwę – Katedry Historii Sztuki Starożytnej i Wczesnochrześcijańskiej. W latach 1980 – 1981 Barbara Filarska została łączniczką Biura Informacji Regionu Środkowowschodniego NSZZ „Solidarność”. 
Barbara Filarska zmarła w wieku 85 lat, 3 września 2007 roku w Warszawie. Została pochowana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B 17, rząd 8, grób 5).
Bibliografia Barbary Filarskiej (najważniejsze prace):
Historia sztuki starożytnej Grecji, Warszawa 1958.
Szkła starożytne. Elementy dekoracji w szkle (t. I-II,) Warszawa 1952-1962.
Studia nad dekoracjami architektonicznymi Palmyry, Warszawa 1967.
Szkło piękne i użyteczne, Warszawa 1973.
Początki architektury chrześcijańskiej, Lublin 1983.
Początki sztuki chrześcijańskiej, Lublin 1986.
Archeologia chrześcijańska zachodniej części Imperium Rzymskiego, Warszawa 1999.
Bibliografia biogramu:
Barbara Filarska: Archiwum Historii Mówionej Muzeum Powstania Warszawskiego: https://www.1944.pl/archiwum-historii-mowionej/barbara-filarska,595.html (dostęp 18.08.2018)
Biogram Barbary Filarskiej: Powstańcze Biogramy (Muzeum Powstania Warszawskiego): https://www.1944.pl/powstancze-biogramy/barbara-wasik,47780.html (dostęp 18.08.2018)
Barbara Filarska (1922-2007) – sylwetka na stronie Biblioteki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego: http://www.bu.kul.pl/barbara-filarska-1922-2007-sylwetka,art_11102.html (dostęp 16.08.2018)
Sylwetka Barbary Filarskiej na stronie Wydziału Nauk Humanistycznych KUL:
http://www.kul.pl/prof-dr-hab-barbara-filarska,art_43535.html (dostęp 16.08.2018)
Ryszard Bulas, Wspomnienie. Profesor Barbara Filarska. 30 czerwca 1922 – 3 września 2007, [w:] „Przegląd Uniwersytecki” 20, nr 6 (110) listopad-grudzień 2007, s. 20-21.
Ryszard Bulas, Barbara Filarska (1922-2007) – publikacje: http://www.bu.kul.pl/art_11103.html (dostęp 16.08.2018)
Ewa Tatar-Próchniak, Filarska Barbara, „Vox Patrum” 11-12 (1991-1992), t. 20-23, 9-15 (Księga pamiątkowa Prof. dr hab. Barbary Filarskiej)
Autor: Anna Kruszyńska
