Urodzona 18 sierpnia 1928 roku w Wilnie archeolog, kustosz Działu Sztuki Starożytnej Muzeum Narodowego w Warszawie, autorka prac naukowych i katalogów zbiorów muzealnych. Była córką malarza Ferdynanda Ruszczyca. Swoje zainteresowania badawcze koncentrowała na m.in. na zagadnieniach Okresu Późnego w Egipcie, którym poświęciła swoją rozprawę doktorską. Po śmierci obojga rodziców i wybuchu II wojny światowej wraz z piątką rodzeństwa została zmuszona do opuszczenia Wilna. W roku 1949 podjęła pracę w Muzeum Narodowym w Warszawie (dołączając w ten sposób do swojej starszej siostry Janiny, która również pracowała w MN), a rok później rozpoczęła studia archeologiczne na Uniwersytecie Warszawskim. Młoda, zdolna studentka wkrótce zwróciła na siebie uwagę profesora Kazimierza Michałowskiego, który zaproponował jej udział w polskich wykopaliskach w Egipcie i Sudanie. Barbara Ruszczyc brała udział w badaniach wykopaliskowych w Aleksandrii (1960, 1961) i Faras (1961). W latach 1969-1984 kierowała pracami w Tell Atrib, sztandarowym polskim stanowisku w delcie Nilu, gdzie badano m.in. pozostałości zabudowań z Okresu Późnego oraz ruiny rzymskiego miasta, a także dużo późniejsze koptyjskie budowle sakralne.
W roku 1972 uzyskała tytuł doktora. Prowadziła zajęcia dydaktyczne na Uniwersytecie Warszawskim, Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, a także Akademii Teologii Katolickiej (obecnie Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego). Autorka licznych prac naukowych, poświęconych problematyce egipskiej, jak Mastaba Izi (1957; praca magisterska), Egipskie naczynia kamienne (1963), czy artykuł Taharqa à Tell Atrib (1977), jak również katalogów wystaw muzealnych. Do samego końca pozostała związana z Muzeum Narodowym, gdzie – po przejściu na emeryturę jako kustosz Działu Sztuki Starożytnej – pracowała jako wolontariuszka. Nie zaprzestając aktywności naukowej i charytatywnej, działała również w bibliotece jezuickiej w Warszawie, a także pomagała utworzyć bibliotekę w Czortkowie na Ukrainie. Za swoje zasługi w roku 1987 została nagrodzona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polonia Restituta).
Zmarła 11 września 2001 i została pochowana na Cmentarzu Północnym w Warszawie (kwatera W-VII-3, rząd 9, grób 3/4). Pamięć Barbary Ruszczyc uhonorowano m.in. publikując biogram badaczki w 4 wydaniu publikacji Who Was Who in Egyptology.
Bierbrier, M. L. (red.) 2012, Who Was Who in Egiptology, London, 480
Lipińska, J. 2002, „Barbara Ruszczyc. Obituary”, PAM 13, 11-12.
Michałowski, K. 1983, Od Edfu do Faras, Warszawa, 234-269.
Biogram Barbary Ruszczyc dostępny na:
http://www.brown.edu/Research/Breaking_Ground/bios/Ruszczyc_Barbara.pdf
(dostęp: 10.04.2017)
Autor: Marta Kaczanowicz
Fotografia dzięki uprzejmości Marthy Joukowsky
