zofia-abramowiczownaUrodziła się w Wilnie w 1906 roku. Po ukończeniu znanego żeńskiego Gimnazjum im. Elizy Orzeszkowej (egzamin dojrzałości złożyła z odznaczeniem 26 maja 1924 r.) wstąpiła na Uniwersytet Stefana Batorego. Studiowała tam filologię klasyczną i archeologię (magisterium z filozofii w zakresie filologii klasycznej uzyskała w 1931 r.). Jej mistrzem był prof. Stefan Srebrny (1890-1962), i to pod Jego naukową opieką doktoryzowała się na wileńskim Uniwersytecie w 1934 r., przy czym dydaktykę uniwersytecką udanie łączyła z dydaktyką szkolną (egzamin pedagogiczny z wynikiem bardzo dobrym złożyła już w 1932 r. zyskując kwalifikację nauczycielską z filologii klasycznej jako przedmiotu głównego oraz z historii starożytnej jako przedmiotu dodatkowego).
Po zamknięciu Uniwersytetu przez władze litewskie w grudniu 1939 zmuszona była podjąć pracę korektorki w „Wileńskiej Prawdzie”, a później tłumaczki w Wileńskim Inspektoracie Leśnym. Zajmowała się tajnym nauczaniem. Jako zakładniczka w 1943 roku przez dwa miesiące przebywała w nieludzkich warunkach w obozie pracy przymusowej w litewskich Prawieniszkach (była to część KL Kauen; znalazła się tam wspólnie m.in. z późniejszą profesor filologii klasycznej na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, Leokadią Małunowiczówą). Po wojnie wraz z prof. Stefanem Srebrnym w ramach tzw. akcji repatriacyjnej przybyła do Torunia i podjęła tu pracę na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika. W okresie stalinowskim została w 1949 roku zwolniona z pracy, a powróciła na uczelnię dopiero z październikową odwilżą w roku 1956. Na emeryturę przeszła w roku 1976.

Wachlarz naukowych zainteresowań prof. Zofii Abramowiczówny był bardzo szeroki, jako że obejmował nie tylko literaturę grecką, ale i łacińską, a ponadto Swoją wiedzą z zakresu neolatynistyki nieraz wspomagała toruńskich historyków. Chociaż szczególnie zajmowała Ją grecka poezja epicka oraz twórczość Plutarcha, którego była znakomitą Tłumaczką, to jednak Jej ukochanym poetą był Wergiliusz, którego Bukoliki i Georgiki przetłumaczyła (w wyborze) dla potrzeb serii „Biblioteka Narodowa” (Seria II, Nr 83, Ossolineum 1953 r.). Międzynarodowe wszakże uznanie przyniosły prof. Zofia Abramowiczównie wnikliwe prace leksykograficzne (składające się na cykl artykułów zatytułowanych De quibusdam locis in Liddelli-Scottii Graeco-Anglico lexico emendandis, opublikowanych na łamach „Eos” w latach 1958-1965), czego wyraz znaleźć można m. in. w podziękowaniach dla Niej widniejących we wstępie do suplementu (1968) do standardowego słownika Greek-English Lexion. Ukoronowaniem leksykograficznych pasji prof. Zofii Abramowiczówny stał się czterotomowy Słownik grecko-polski (Warszawa 1958-1965), którego była redaktorem (opracowała tam również większość haseł). Zebrała ponadto znaczącą część tego materiału leksykalnego, który później stał się podstawą dla przygotowania Słownika polsko – (staro)greckiego (Toruń 2006 i 2007).

Tylko nieliczni wiedzieli o tym, że przez ponad pół wieku systematycznie, niemalże dzień w dzień, ofiarnie przepisywała alfabetem Braille’a książki dla niewidomych. Zmarła w 1988 roku. Pochowana została u boku Swej matki na cmentarzu św. Jerzego przy ul. Gałczyńskiego w Toruniu.

Autor: Włodzimierz Appel

BIBLIOGRAFIA WYBRANA: W. Wróblewski, Życie i działalność profesor Zofii Abramowiczówny, „Meander” 6, 1987, s. 263-271; M. Plezia, Prof. Zofia Abramowiczówna odeszła, „Tygodnik Powszechny” 1988, nr 41, s. 6; W. Appel, Sercem i rozumem [w:] Z. Abramowiczówna, Kalliope, wstęp, wybór i opracowanie W. Appel, Toruń 1993, s. 5-33 (tamże bibliografia prac Z. Abramowiczówny); S. Małgorzata Borkowska, Rozpieszczone dziecko Pana Boga: wspomnienie o prof. Zofii Abramowiczównie, „Kwartalnik Artystyczny” 1997, nr 1, s. 129-135; W. Appel, Zofia Abramowiczówna [w:] „Magistri et discipuli“. Kapitel zur Geschichte der Altertumswissenschaften im 20. Jahrhundert, Hrsg. von W. Appel, “Xenia Torunienisia” VII, Torunii MMII, s. 153-170; Anna M. Komornicka, Pani Zofia – jak Ją zapamiętam [w:] HELLENIKA / ΕΛΛΗΝΙΚΑ. W pięćdziesiątą rocznicę śmierci Profesora Stefana Srebrnego oraz w dwudziestą piątą rocznicę śmierci Profesor Zofii Abramowiczówny, “Xenia Torunienisia”, Series Nova III (XIII), Torunii MMXIII, s. 23-27.

TEKST BIOGRAMU (z pewnymi zmianami i uzupełnieniami) pochodzi z tomu HELLENIKA / ΕΛΛΗΝΙΚΑ. W pięćdziesiątą rocznicę śmierci Profesora Stefana Srebrnego oraz w dwudziestą piątą rocznicę śmierci Profesor Zofii Abramowiczówny, “Xenia Torunienisia”, Series Nova III (XIII), Torunii MMXIII, s. 153-154.