Zbigniew Tabasz (1928-1992) archeolog, kustosz Muzeum Archeologicznego w Krakowie. Urodził się 3 grudnia 1928 roku w Krościenku nad Dunajcem. Po uzyskaniu świadectwa dojrzałości (Liceum Ogólnokształcące w Starym Sączu) został w roku 1950 przyjęty studia w Uniwersytecie Jagiellońskim. Studia w zakresie archeologii i etnografii miały wówczas odmienny charakter: po ukończeniu wspólnego, trzyletniego etapu (Studium Historii Kultury Materialnej) następowała dwuletnia specjalizacja związana z uzyskaniem magisterium, zależnie od wyboru: w zakresie archeologii klasycznej/śródziemnomorskiej, archeologii pradziejowej lub etnografii. Zbigniew Tabasz po ukończeniu owego trzyletniego Studium w Krakowie (1953), studia magisterskie w zakresie archeologii śródziemnomorskiej zmuszony był kontynuować w Warszawie (w tym czasie ze względu na represje polityczne, które w Uniwersytecie Jagiellońskim dotknęły prof. Stanisława Jana Gąsiorowskiego, nie było to w Krakowie możliwe). Studia w Uniwersytecie Warszawskim ukończył w roku 1955, uzyskując magisterium na podstawie pracy pt. „Źródła archeologiczne do produkcji pożywienia w starożytnej Grecji”. Praca ta, po wprowadzeniu pewnych uzupełnień, wkrótce ukazała się drukiem jako zeszyt 11 „Prac Zakładu Archeologii Antycznej IHKM PAN (1958). Jeszcze przed ukończeniem studiów zatrudniony został jako asystent w Zakładzie Archeologii Antycznej Instytutu Historii Kultury Materialnej PAN; wkrótce uzyskał na awans na stanowisko starszego asystenta.

Poczynając od 1 lutego 1960 roku Zbigniew Tabasz podjął pracę w Muzeum Archeologicznym w Krakowie, z którym od tego momentu związana była już jego dalsza kariera. Zatrudniony został początkowo jako asystent, starszy asystent, następnie adiunkt, od roku 1970 – kustosz Działu Archeologii Śródziemnomorskiej i Krajów Pozaeuropejskich. Dział ten stanowił jego chlubę, gdyż w nowej strukturze Muzeum był jego pierwszym pracownikiem, a zarazem organizatorem podstawowych form jego działalności – zarówno naukowej, konserwatorskiej, jak również wystawienniczej i popularyzatorskiej. W następnych latach Zbigniew Tabasz zorganizował ponad 40 wystaw stałych i objazdowych pokazów, które w oparciu o zasoby jego Działu popularyzowały podstawowe osiągnięcia polskich archeologów i kolekcjonerów (oprócz zabytków egipskich i z kręgu klasycznego, także bogatą kolekcję ceramiki i tkanin peruwiańskich). Poczynając od roku 1957, ściśle współpracując z kolegami z ośrodka warszawskiego, Zbigniew Tabasz uczestniczył w badaniach wykopaliskowych w Olbii nad Morzem Czarnym (ekipa prof. K. Majewskiego, współdziałająca z Instytutem Archeologii Ukraińskiej Akademii Nauk). Natomiast w latach 1961-1975 brał udział w kolejnych kampaniach ekspedycji archeologicznej Uniwersytetu Warszawskiego w Novae (Bułgaria) na obszarze rzymskiego miasta i obozu legionowego. Spod jego pióra wyszły liczne sprawozdania i raporty z prac terenowych, dotyczące odcinków, które nadzorował.

Odnotować należy również udział Z. Tabasza w zbiorowym opracowaniu dzieła przygotowanego pod kierunkiem prof. Kazimierza Majewskiego pt. Kultura materialna starożytnej Grecji. Zarys, t. I-II, Wrocław 1975-1977 (t. I: Techniki produkcji monet, s. 257-271; t. II: Gospodarka wiejska, s. 247-343). Oddzielne opracowanie poświęcił natomiast jednej z grup zabytków, które znajdowały się pod jego pieczą: Katalog starożytnych lampek w zbiorach Muzeum Archeologicznego w Krakowie. Część I, „Materiały Archeologiczne” 7, 1966, s. 259-267. Niestety, nie ukazały się drukiem dalsze części tego katalogu, który w planach autora obejmować całość sporego, muzealnego zasobu. Mgr Zbigniew Tabasz zmarł nagle w Krakowie dnia 28 sierpnia 1992 roku.

B i b l i o g r a f i a : J. Wielowiejski, Zbigniew Tabasz (3 XII 1928 – 28 VIII 1992), „Archeologia” 43, 1992, s. 145-146 (wraz z pełnym wykazem publikacji).

P o r t r e t : zdjęcie wykonane około roku 1985 (zbiory prywatne)

Autor biogramu: Joachim Śliwa