Hanna Geremek (z domu Büttner), historyk, papirolog, badaczka dziejów antyku i jego recepcji w Polsce, urodziła się w 1930 roku. Studiowała historię na Uniwersytecie Warszawskim. Swoje badania rozwijała pod kierunkiem prof. Izy Bieżuńskiej-Małowist. W roku 1954 obroniła pracę magisterską poświęconą spiskowi Brutusa, która ukazała się w kolejnym roku jako samodzielna publikacja, a w 1967 roku uzyskała tytuł doktora na podstawie pracy o rolniczej osadzie Karanis w Egipcie. W Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego pracowała w latach 1958-1979 (1958-1967 jako asystent; 1967-1979 jako adiunkt). W latach 1979-1982 Hanna Geremek pracowała w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie, w gabinecie rękopisów. W 1982 roku przeszła na emeryturę. Będąc jednak na emeryturze, rozpoczęła współpracę z Ośrodkiem Badań nad Tradycją Antyczną w Polsce i Europie Środkowowschodniej Uniwersytetu Warszawskiego, kierowanym przez prof. Jerzego Axera. Hanna Geremek utrzymywała również kontakty z międzynarodowym kręgiem badaczy. W latach 1962-1965 uczestniczyła w papirologicznych seminariach prof. André Bataille’a i prof. Rogera Rémondona na Sorbonie. Była również w Dumbarton Oaks (w 1983 roku), École des Hautes Études en Sciences Sociales w Paryżu (w 1985 roku, jako badacz wizytujący) oraz w Columbia University (w 1990 roku).
Pola zainteresowań badawczych Hanny Geremek są bardzo szerokie. Prowadziła badania nad papirusami hellenistycznymi i rzymskimi. Zajmowała się również wspólnotami rolniczymi w rzymskim Egipcie oraz miejskimi elitami egipskimi w czasach rzymskich i bizantyńskich. Napisała również artykuł na temat włoskich win w Egipcie. Poza tym była również tłumaczem oraz recenzentem. W późniejszych latach swoje zainteresowanie badawcze skupiła na osobie prof. Tadeusza Zielińskiego (1859-1944) – filologu klasycznym, badaczu starożytności, popularyzatorowi kultury antyku. Dzięki jej usilnym działaniom i kwerendom w latach 90. udało jej się sporządzić zestawienie dokumentacji dotyczącej Tadeusza Zielińskiego, a wyniki tej pracy zostały opublikowane w publikacji Nieznane materiały do biografii Tadeusza Zielińskiego (1859-1944) z archiwów petersburskich. W 1999 roku opublikowała nieznane lub ledwie znane pisma polityczne Tadeusza Zielińskiego z lat 1917-1922 (Kultura i rewolucja: publicystyka z lat 1917-1922). Z kolei wydanie Autobiografii oraz Dziennika 1939-1944 Tadeusza Zielińskiego, nad których edycją Hanna Geremek pracowała wiele lat, ukazało się już po śmierci badaczki, w 2005 roku, a edycję doprowadził do końca Piotr Mitzner. Wkład Hanny Geremek w przybliżenie spuścizny po Tadeuszu Zielińskim nie ograniczył się tylko do opracowań i wydań jego pism – dzięki jej staraniom Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie udało się zdobyć wierną kopię dziennika Tadeusza Zielińskiego (oryginał dziennika znajduje się w Petersburskij Filial Rossijskoj Akademii Nauk) oraz rękopis Autobiografii, który przekazała córka Tadeusza Zielińskiego, Kornelia Zielińska Kanokogi.
Hanna Geremek prywatnie była żoną Bronisława Geremka. Zmarła 21 lipca 2004 roku.
Publikacje:
• Spisek Brutusa, Warszawa : Trzaska-Evert-Michalski, 1955.
• Z problemów dzierżawy ziemi państwowej w Egipcie rzymskim: związki dzierżawców w Fajum, Warszawa : Księgarnia Gebethnera i Wolffa, 1968.
• Karanis communauté rurale de l’Égypte a IIe-IIIe siècle de notre ère, trad. par Halina Gołębiowska, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo PAN 1969.
• P. Iandana 99: Italian wines in Egypt, “The Journal of Juristic Papyrology”, 16-17 (1971), ss. 159-171.
• Les πολιτευόμενοι égyptiens, sont-ils identiques aux βουλευταί?, „Anagenneis” 1, (1981), ss. 231-247.
• Karanis : wiejska gmina egipska w II i III w. n. e., Warszawa : [s.n.], 1986.
Opracowania źródłowe:
• Tadeusz Zieliński, Kultura i rewolucja: publicystyka z lat 1917-1922, przeł., oprac. i wstępem opatrzyła Hanna Geremek, Warszawa: DiG, 1999.
• Tadeusz Zieliński, Autobiografia; Dziennik 1939-1944, oprac. Hanna Geremek i Piotr Mitzner, Warszawa: Wydawnictwo DiG – Ośrodek Badań nad Tradycją Antyczną w Polsce i Europie Środkowowschodniej Uniwersytetu Warszawskiego, 2005.
Przekład:
• G. Duby, Rycerz, kobieta i ksiądz: małżeństwo w feudalnej Francji, przeł. Hanna Geremek, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1986.
Bibliografia biogramu:
• S. Brzeziński, K. Fudalej, Pracownicy naukowo-dydaktyczni Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego 1930-2010. Słownik biograficzny, Warszawa 2012.
• A. Łukaszewicz, In memoriam Hanna Geremek (1930-2004), “The Journal of Juristic Papyrology”, 34 (2004), ss. 11-13.
• A. Łukaszewicz, In memoriam Hanna Geremek (1930-2004), Speech delivered during the General Assembly of the AIP gathered in Ann Arbor on August 4th, 2007. Tekst mowy dostępny pod adresem: https://www.ulb.ac.be/assoc/aip/geremek.htm (data dostępu: 3.01.2017)
• E. Piskurewicz, Gabinet Rękopisów w okresie wakacji, „Wakacje w Bibliotece”, lipiec-sierpień 2006 r., ss.1-2: http://www.buw.uw.edu.pl/images/BUW_PDF/Biuletyn_BUW/wakacje2006.pdf (data dostępu: 7.01.2017)
• J. Poros, Zmarła Hanna Geremek – historyk starożytny, [w:] „Nauka w Polsce”: http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news,17781,zmarla-hanna-geremek—historyk-starozytny.html (data dostępu: 5.01.2017)
• Zmarła Hanna Geremek – odeszła osoba o niezwykłej pogodzie ducha http://wiadomosci.wp.pl/kat,1342,title,Zmarla-Hanna-Geremek-odeszla-osoba-o-niezwyklej-pogodzie-ducha,wid,5472679,wiadomosc.html?ticaid=11863f (data dostępu: 2.01.2017)
Autor: Anna Kruszyńska
